|
Informacje wstępne na temat projektu "Ochrona puli genowej naturalnej populacji cisa na terenie Nadlenictwa Zamrzenica w Borach Tucholskich".
Rezerwat "Cisy Staropolskie im. Leona
Wyczółkowskiego" w Wierzchlesie należy do
najstarszych chronionych obiektów przyrodniczych
w Polsce. Wyróżnia się bogactwem
zasobów przyrodniczych i interesującymi dziejami,
a w obrębie rozległego kompleksu leśnego Bory
Tucholskie niewątpliwie reprezentuje jego najciekawsze
miejsce. Rezerwat ten opisano w licznych
publikacjach naukowych i spopularyzowano
w bardziej dostępnych tekstach, lecz o tym miejscu
nie powstało wyczerpujące kompendium wiedzy.
Próbę takiego opracowania podjęto w latach
50. i 60. XX w. przez badaczy z Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika w Toruniu, lecz zdołano
jedynie wydrukować etapowe rezultaty ich prac.
Dotychczasowe zainteresowanie rezerwatem
niemal wyłącznie ograniczało się do jego części
o powierzchni około 18,5 ha, w której rosną cisy.
Cały bowiem obszar rezerwatu, poza wyspokształtnym
miejscem z cisami, obejmuje także
Jezioro Mukrz, okalajace lasy, liczne torfowiska,
a także 21 ha otulinę. W rezerwacie ochronie
podlega jedna z większych w Europie naturalnych
populacji cisa. Niestety, od prawie 100 lat
obserwuje się obumieranie siewek powodujące
niemal zupełny brak odnowienia cisa. Doprowadziło
to do spadku liczebności z około 5,5 tys.
żywych drzew w roku 1910 do około 2,85 tys.
w 2005 r. Z kilku przyczyn odpowiedzialnych za
taki stan, można wykluczyć domniemane
obniżenie w okresie międzywojennym poziomu
wody w Jeziorze Mukrz o jeden metr.
Rezultaty przeprowadzonych w latach 2002-2005
badań geologii i rozwoju torfowisk, a także
historii roślinności po ostatnim zlodowaceniu
(tj. odokoło 14 tys. lat) w otoczeniu obecnego stanowiska
cisów, aktywna postawa służby leśnej Nadleśnictwa
Zamrzenica oraz zaangażowanie Towarzystwa
Przyjaciół Dolnej Wisły, pozwoliły na podjęcie
skutecznych starań o rozpoczęcie czynnej ochrony
cisów w Wierzchlesie. Od lipca 2005 r. trwa realizacja
projektu "Ochrona puli genowej naturalnej
populacji cisa na terenie Nadleśnictwa Zamrzenica
w Borach Tucholskich".
Opracował:
Jarosław Pająkowski
|
