Lokalizacja Umocnien - Twierdza Chełmno - Klamry
Lokalizacja Umocnien - Twierdza Chełmno - Klamry
Obiekt 66 Pułku piechotyN 53°21’05.7”, E 018°31’37.1” 

Klamry

Największym obiektem w sąsiedztwie wsi jest Fort VIII Klamry, którego budowę rozpoczęto w 1903 roku. Zlokalizowany na zboczu doliny Wisły, na północny wschód od Chełmna, u wylotu szerokiego parowu chronił drogę z Grudziądza do Chełmna. W wale usytuowana jest jedna wartownia. Do Fortu można dojść na kilka sposobów, np. czerwonym szlakiem turystycznym z Rybieńca lub od strony pomnika ku czci pomordowanych w czasie okupacji. Jednak najdogodniejsze dojście prowadzi z szosy Chełmno-Grudziądz. Stan techniczny Fortu jest dobry, obiekt jest dostępny do zwiedzania, a pieczę nad nim sprawują członkowie Stowarzyszenia Bractwa Kurkowego z Chełmna.

Na południe od fortu, na krawędzi wysoczyzny i granicy lasu, przy czerwonym szlaku turystycznym, znajduje się droga do schronu piechoty UR IV Szaniec Szwedzki (Schwedenschanze). Schron powstał w latach 1906-1907 i w początkowych planach miał być wybudowany analogicznie jak wcześniejsze dzieła (ściany tylne z cegły a sklepienia betonowe o grubości 75 cm). Ostatecznie przy jego budowie zdecydowano się na betonową ścianę tylną i sklepienie o grubości 1 m, pokryte w dolnej warstwie falistą blachą. Jego zadaniem był ostrzał pól na południe od cofniętego i niżej położonego Fortu VIII. W 2008 roku schron UR IV został zaadoptowany na zimowisko dla nietoperzy.

W sąsiedniej części lasu, na wschód od schronów, znajduje się kompleks obiektów z początku lat 30, które stanowią odrębną grupę umocnień. Ograniczony leśnymi drogami obszar pocięty jest siecią transzei z wkomponowanymi - co pewną od siebie odległość - betonowymi stanowiskami - łącznie 25 obiektów. Stanowiska znajdują się na zachód od czerwonego szlaku turystycznego. W charakterystycznym trójkątnym obszarze, ograniczonym przez drogi, jest 9 stanowisk, na których widnieją napisy PLUT.PION. 66 PP. V/1932, prawdopodobnie z numerami/oznaczeniami poszczególnych obiektów. Zagłębione nieco w terenie, z wejściami od strony wschodniej, są słabo widoczne z drogi. Inną grupę stanowią obiekty, których wejścia znajdują się od strony południowej - inaczej niż poprzednio. Powyżej na wzniesieniu znajduje się niemiecki schron typu Ringstand 58c, a jeszcze wyżej to resztki nieokreślonego obiektu wyróżniającego się od wcześniej wymienionych, nie tylko budową ale i położeniem. Poza napisami na części wymienionych obiektów, świadczącymi, że należały do 66 Pułku Piechoty stacjonującego niegdyś w garnizonie w Chełmnie, brak informacji na temat ich przeznaczenia i realnego wykorzystania. Być może był to poligon szkoleniowy i obiekty służyły do ćwiczeń bojowych, może miały pełnić rolę obrony szlaku drogowego i celowo zostały zlokalizowane w pobliżu znajdującego się na zachód Fortu VIII.

Godne polecenia są zapomniane i najbardziej wysunięte na wschód dwa niemieckie schrony RS 58c. Są najlepiej zachowane ze wszystkich schronów tego typu w pierścieniu fortyfikacji Twierdzy Chełmno. Aby do nich dotrzeć, najlepiej wybrać szosę z Chełmna w stronę Grudziądza. Za gospodarstwami, przed Strugą Żaki należy udać się niebieskim szlakiem w prawo do lasu. Po około stu metrach, na lekkim wyniesieniu, po prawej stronie znajduje się pierwszy „Tobruk” - obiekt niewidoczny z drogi. Dalej za sąsiednim gospodarstwem, w lesie, znajduje się drugi Tobruk, który usytuowany został na piaszczystym wzniesieniu.

Sfinansowanie serwisu:
Redakcja i koncepcja:
Administracja serwisu:
Współpraca merytoryczna:
Zdjęcia lotnicze:
Schematy obiektów:
Projekt graficzny:
Wykonanie serwisu:
Logowanie
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu
Robert Gonia
Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego
Stowarzyszenie Twierdza Chełmno
Wiesław Stępień - archiwum Towarzystwa Przyjaciół Dolnej Wisły
Anna Kaźmierek, Patryk Wojnar
Agencja Reklamowa RED Apple Group
Strony WWW Maksite