Obiekty po rozbudowie
mobilizacyjnej w 1914 r.

W 1914 roku przystąpiono do mobilizacyjnej rozbudowy pierścienia fortecznego, lokując pomiędzy istniejącymi obiektami dodatkowo 6 schronów piechoty i 8 magazynów amunicyjnych. Schrony piechoty (IR) usytuowane zostały w Kiełpiu, w dolinie Fryby i w Stolnie, schrony amunicyjne zaś zostały cofnięte i luźno rozproszone wzdłuż głównego szkieletu twierdzy. Fortyfikacji Chełmno podlegały również dwie baterie lewego brzegu Wisły. Miały one tworzyć grupę składającą się z baterii w Topolnie i baterii między Świeciem i wsią Wiąg. Baterie te miały być zabezpieczeniem skrzydeł przedmościa. Wybudowano tam murowane składnice sprzętu artyleryjskiego (istniejące do dziś) i schrony (obecnie zasypane i niewidoczne w terenie). W chwili wybuchu I wojny światowej, oddziały garnizonu twierdzy jako część składowa VII korpusu brały udział w zwycięskiej dla Cesarstwa Niemieckiego bitwie z armią rosyjską pod Tannenbergiem. Po odniesionych zwycięstwach na froncie wschodnim jesienią 1914 r. wycofano z twierdzy chełmińskiej większość załogi. W dniu 22 stycznia 1920 roku, mocą postanowień traktatu wersalskiego, Chełmińską Twierdzę przejęła armia polska. Od marca do sierpnia 1920 roku dozór nad fortyfikacjami chełmińskimi sprawował podpułkownik Kozubek.

W wyniku niekorzystnej sytuacji na frontach wojny polsko-bolszewickiej i wobec realnego zagrożenia ze strony sowieckiej, w połowie sierpnia 1920 roku w chełmińskich fortach i schronach piechoty stacjonowali żołnierze polscy. Załoga twierdzy liczyła wówczas ok. 7000 osób. Żołnierze z twierdzy chełmińskiej kilkakrotnie brali udział w patrolach i rozpoznaniach okolicy Wąbrzeźna i Kowalewa Pomorskiego, gdzie nawiązywali kontakt bojowy z jednostkami nieprzyjaciela. Zwycięstwo w bitwie warszawskiej spowodowało, że sytuacja diametralnie się zmieniła i strona polska przeszła do kontrnatarcia. W wyniku tego do walk o Twierdzę Chełmno nie doszło i pod koniec sierpnia 1920 r., gdy zagrożenie zmalało, dalsze umacnianie fortyfikacji zostało wstrzymane, a większość załogi wycofano. Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych w dniu 27 października 1920 roku zmieniony został status Chełmna z Twierdzy na punkt obronny podporządkowany Dowództwu Obozów Warownych w Toruniu. W Chełmnie natomiast utworzony został Zarząd Fortyfikacyjny, którego zadaniem była ochrona i konserwacja umocnień stałych. Od 1925 roku umocnienia podlegały komendantowi chełmińskiego garnizonu, a kierownikiem Zarządu Fortecznego mianowano chorążego Jana Penka. W okresie międzywojennym, w trakcie opracowywania strategicznych założeń obronnych Polski brano pod uwagę możliwość wykorzystania dotychczasowych umocnień dolnej Wisły i planowano rozbudowę dzieł fortyfikacyjnych. Jednak brak środków finansowych spowodował, że do realizacji projektów nie doszło.